Dit zijn zogeheten Airey-woningen. Ze staan op de Witte de Withstraat in Meppel. Ook op andere plekken in Nederland staan woningen van dit type, onder meer in de Westelijke Tuinsteden in Amsterdam.

Het bouwsysteem voor deze woningen is uitgevonden door de Engelse meneer Airey. Het bestaat uit betonnen elementen van gelijke omvang, afgezien van de hoekstenen. Daardoor is het een handig en efficiënt bouwsysteem, enigszins te vergelijken met LEGO. Dat kwam goed van pas in de wederopbouwperiode, toen er in hoog tempo woningen uit de grond gestampt moesten worden.

Na de wederopbouwperiode, vanaf pakweg 1960, zijn er bij mijn weten geen Airey-woningen meer gebouwd in Nederland. En terecht. Want echt fraai oogt het niet, ze halen de omgeving omlaag. Je bouwt zoiets alleen als je dringend nieuwe woningen nodig hebt.

Toch staan er nog heel wat, vooral in de Westelijke Tuinsteden. Woningcorporatie Eigen Haard wilde ze in 2011 slopen want ze waren zwaar verwaarloosd. Dat is uiteindelijk niet doorgegaan. Sterker, ze zijn verheven tot rijksmonument omdat ze iconisch zijn voor de wederopbouwperiode. Circa 221 woningen, verdeeld over dertien blokken, worden actief beschermd en geconserveerd.

Moeten we hier nu blij mee zijn? Enerzijds wel, want het houdt de herinnering aan de wederopbouwperiode levendig. Maar anderzijds denk ik: ze zijn lelijk en ontsieren de omgeving. En belangrijker: juist in de Westelijke Tuinsteden worden kosten noch moeite gespaard om het gebied te upgraden in fysiek en sociaal opzicht. Deze woningen zijn dan letterlijk en figuurlijk een blok aan het been. Ook mensen die ze mooi vinden – ja, die schijnen te bestaan – zouden dit moeten beseffen.

Zijn er geen andere manieren om de wederopbouwperiode tastbaar te houden? En waarom moeten ze juist op deze plek behouden worden, waar juist zoveel inspanning wordt geleverd de omgeving mooier te maken?

Wat vindt u?